بحث ساماندهى زباله و دفن اصولى آن يكى از مباحث جدى جوامع در حال توسعه يا پيشرفته است كه در اغلب مواقع به دليل كمبود امكانات، عدم مديريت اصولى، نبود قوانين مدون و. . . تبديل به بحران شده است.
به گزارش مهر از مازندران امروزه در كشور ما يكى از بحران هايى كه شهرهاى پرجمعيت را تهديد مى كند زباله است كه اين امر نيازمند ضرورت توجه جدى تر به محيط زيست است زيرا بيشتر آلودگى هاى زيست محيطى در پى افزايش روز افزون جمعيت شهرى و صنعتى شدن در چند سال گذشته جدى تر و همه
جانبه تر شده است.
يكى از نشانه هاى اين توجه استانداردهاى ويژه محيط زيست است كه در زمينه هاى گوناگون تدوين شده، اما متاسفانه در برخى موارد شاهد عدول از اين استانداردهاى مشخص شده هستيم.
روند رو به رشد جمعيت در استان مازندران و موقعيت جغرافيايى مناسب آن در كشور همچنين هجوم سالانه حدود ۱۵ميليون از شهروندان ايرانى به اين استان به عنوان توريست باعث شده تا روز به روز ميزان مواد زائد شهرى افزايش يابد و معضل دفن آنها حادتر و مشكل تر شود. عدم دفع بهداشتى و مناسب مواد زائد مى تواند ضمن از بين بردن مناظر و طبيعت زيباى استان، جنگل ها و منابع طبيعى را تخريب و منجر به آلودگى هوا، آب هاى سطحى و زير زمينى شود و به طور كلى سلامت اكوسيستم آبى و خشكى را تهديد و در نهايت سلامتى و بهداشت جامعه را با خطر جدى مواجه سازد. مديركل محيط زيست استان مازندران چندى پيش در كنفرانسى خبرى طرح بازيافت و كمپوست را بهترين گزينه براى حل معضل زباله استان معرفى كرد و افزود: در سفر رياست جمهورى پنج ميليارد تومان براى ساماندهى زباله شهرى و روستايى به مازندران اختصاص يافت. رسول على اشرفى پور همچنين از توجه به احداث هشت كارخانه كمپوست در كارگروه پسماند استان خبر داد و يادآور شد: براى تحقق آنها به اعتبارى بالغ بر ۲۴ ميليارد تومان نياز است. وى در اين خصوص خاطرنشان كرد: تاكنون هفت منطقه در كارگروه مديريت و پسماند استان به تصويب رسيده و در حال عملياتى شدن است.
مديركل حفاظت محيط زيست استان مازندران با بيان اين كه ميزان توليد روزانه زباله در مازندران دو هزار و ۵۰۰ تن است اعتبار مورد نياز براى مديريت پسماند استان را ۴۰ ميليارد تومان عنوان كرد و بيان داشت: ۱۶ميليارد تومان از اين اعتبار تنها براى تجهيز ناوگان حمل و نقل زباله ها و احداث مراكز بارگيرى زباله ها نياز است. به دليل عدم مديريت مناسب در برخى از اين شهرها تنها به تهيه زمين و تخليه زباله ها اكتفا شده كه متاسفانه در ادامه اين گونه تصميمات غير كارشناسى، با توليد آلودگى هاى بعدى از قبيل بوى تعفن، آلودگى هاى آب و خاك و آب هاى سطحى و زير زمينى، انتقال عوامل بيمارى، انتشار گازهاى گلخانه اى متان و بروز حوادثى از قبيل انفجار مى تواند فجايع زيست محيطى را در پى داشته باشد. يكى از پرمشكل ترين شهرهاى استان مازندران در زمينه توليد زباله قائم شهر است به نحوى كه اين شهرستان با حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعيت روزانه بيش از ۱۳۰ تن زباله شهرى توليد مى كند و كليه اين زباله ها به صورت غير بهداشتى در محدوده اى از يك روستا دفن مى شوند.
انتخاب زمين مورد نياز مناسب براى دفن زباله هاى شهرى مهم ترين گام در دفن بهداشتى محسوب مى شود كه بايد با دقت كافى و همكارى ادارات و موسساتى چون حفاظت محيط زيست، بهداشت محيط، سازمان آب منطقه اى، سازمان جهاد كشاورزى و منابع طبيعى و. . . صورت گيرد.
يك كارشناس مسائل زيست محيطى در اين خصوص اظهار داشت: انتخاب نوع زمين براى طراحى دفن بهداشتى زباله و عمليات بهره بردارى و نيز ابزار مورد نياز تاثير بسيار مستقيمى در اين مساله دارد.
على محمدى توجه به بهداشت و سلامت عمومى، سطح زمين مورد نياز، توپوگرافى منطقه ،مطالعات هيدرولوژى و زمين شناسى جايگاه ، قابليت دسترسى به خاك پوششى مناسب، قابليت دسترسى به محل دفن، فاصله شهر تا محل دفن، رعايت جهت بادهاى غالب، زهكشى محل دفن، هزينه ها و استفاده هاى آتى از زمين و توجه خاص به هر طرح جامع توسعه شهرى را از مهمترين فاكتورهاى انتخاب محل دفن زباله عنوان مى كند. با توجه به نظر كارشناسان به وضوح ديده مى شود مسوولان اين امر در شهرستانى نظير قائم شهر هيچ يك از فاكتورهاى فوق را براى محل دفن زباله در نظر نگرفته اند به نحوى كه اين محل در داخل روستايى كه تعداد زيادى خانوار در آن سكونت دارند واقع شده و نزديكى به يك مركز دانشگاهى و يك مركز دانش آموزى استعدادهاى درخشان، نزديكى به كشتارگاه و زمين هاى زراعى و. . . از ديگر مواردى است كه عدم رعايت فاكتورهاى فوق را ثابت مى كند. وبا، كزاز و تيفوس از جمله بيمارى هايى است كه در اثر نزديكى زندگى انسان به محل دفن زباله گريبانگير افراد مى شود، اين در حالى است كه بسيارى از خانواده ها به همراه فرزندان خردسال خود از فرط تنگ دستى به محل دفن زباله در قائم شهر روى مى آورند و به تفكيك زباله هاى تر و خشك مى پردازند. جالب اينجاست كه اين افراد بارها اذعان داشته اند كه مسوولان شهردارى قائم شهر تا چندى پيش بابت حضور آنها در اين مكان و جداسازى زباله ها به صورت ماهانه مبلغى گزاف دريافت مى كردند.
